Alles wat je altijd al wilde weten over… Journalistiek

“De journalistiek zelf kan soms een harde sector zijn, maar het beroep in se is voor mij een passie waar ik niet meer zonder kan.” – Quentin

Journalisten, ze zijn niet meer weg te denken uit dit digitale tijdperk. Maar wat doet een journalist? Wat zijn de algemene karaktereigenschappen en met welke andere sectoren en disciplines werken ze voornamelijk samen? Wij kwamen het allemaal te weten dankzij een interessant interview met gespecialiseerde journalisten.

Over het algemeen schrijft een journalist heel veel teksten en artikels. Maar daarbuiten werken journalisten ook aan nieuwsbrieven en doen ze interviews. Research voor artikels, gepast beeldmateriaal zoeken, concepten pitchen, … deze behoren allemaal tot de dagelijkse kost van een journalist. En volgens onze expert Jiska is het vooral: héél veel mailtjes versturen.

Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit?

Als freelancer bestaat een gemiddelde dag niet. De ene dag research je, de andere trek je er op uit voor een reportage of schrijf je een stuk uit. Een werkdag van een journalist varieert dus iedere dag, maar één ding blijft hetzelfde: het is een race tegen de klok om deadlines te halen.

“Als ik van thuis uit werk, probeer ik altijd eerst een planning op te stellen. Daarna is het dezelfde koek: heel veel schrijven. Zelf probeer ik om maximum aan 2 verschillende projecten te werken, dit om het overzicht te kunnen behouden. Facturatie en administratie is meestal een werkje voor ’s avonds. “, aldus Jiska.

Studierichting

Uiteraard is journalistiek de meest voor de hand liggende studierichting, maar je kan met een achtergrond in taal- en letterkunde, communicatiewetenschappen of talen ook aan de slag in de journalistiek. Een voorwaarde blijft wel dat je van nature een groot taalgevoel hebt, en een degelijke basis wat schrijfvaardigheden betreft. Die twee vaardigheden kan je later wel aanscherpen, maar het fundament (of talent) moet er zijn om op te kunnen opbouwen.

Ook een brede richting kan een goede basis vormen. Specifieke kennis met betrekking tot economie, geschiedenis of wetenschappen komt bij veel onderwerpen goed van pas. Wat telt is dat je gestructureerd kan schrijven en oog hebt voor de opbouw en stijl van een tekst. Door veel te schrijven word je er telkens beter en beter in.

Persoonlijkheidskenmerken van een journalist

Een goede journalist is kritisch, sociaal, gedreven en bijt zich vast in een onderwerp. Ook is het belangrijk om eerlijk, betrouwbaar, een beetje koppig maar bovenal doortastend en standvastig te zijn. Een reporter mag zich niet zomaar laten afwimpelen door woordvoerders of persverantwoordelijken die niets willen lossen. Soms moet je durven aandringen om iets los te krijgen, zeker als je de twee kanten van een verhaal moet belichten.

Leergierigheid is een ander kenmerk dat vaak wordt toegekend aan een journalist. Als je oprecht geïnteresseerd bent in het onderwerp waarover je schrijft, kan je dat vaak boeiender aan je lezer meegeven.  Uiteraard zijn ‘the magic ingredients’ van iedere goede journalist goed kunnen luisteren en stressbestendig zijn.

Heel vaak zijn journalisten ook nieuwsgierig, gezegend met mensenkennis, taalgevoelig, en hebben ze een sterk ontwikkeld moreel kompas. “Extrovert zijn is een voordeel, maar ikzelf ben het niet, dus vereist is het zeker niet”, zegt Tom.

In welke sectoren kan een journalist allemaal terechtkomen?

Buiten de journalistiek is dat de communicatiesector. Daar gaat het vaak over woordvoerderschap, PR, marketing, reclamebureau, copywriting, en zo verder. Of iets volledig anders. Journalisten wijken regelmatig uit naar copywriting of marketing. “Ik ken veel studiegenoten die in een totaal andere sector zijn beland, en daar goed aarden”, aldus Quentin.

Welke tips zou je willen meegeven aan een toekomstige journalist?

De realiteit gebiedt ons te zeggen dat de vooruitzichten voor een beginnende journalist in Vlaanderen momenteel een beetje onzeker kunnen zijn. De clickbaitjournalistiek is omnipresent, de mediaconcentratie is groot en de redacties worden almaar kleiner. Daarom geven wij enkele tips mee.

Tip 1

Wat heel belangrijk is om ten alle tijden in het achterhoofd te hoofd te houden is dat je het niet mag doen voor het geld of voor de roem.  “Doe het eerder voor de levensstijl. Zorg ervoor dat je de beste schrijver wordt die je kan zijn. Wees volhardend en laat je niet ontmoedigen door afwijzing”, is een handige tip die Tom ons meegeeft.

Tip 2

Probeer je als beginneling niet blind te staren op streefdoelen als werken bij een bekend of groot medium met aanzien. Begin klein – bij een lokale krant of bescheiden magazine –, doe ervaring op en je zal vanzelf klimmen op de ladder. Schrijf veel – ook in je vrije tijd – en breid je netwerk uit. Je zal professionele relaties broodnodig hebben bij de uitbouw van je carrière. En geef de moed niet op als je niet meteen werk vindt: heel vaak moet je gewoon geluk hebben. De eerste trede op de ladder is daarbij vaak cruciaal: een goede stageplaats vinden.

Tip 3

Bijt je vast in iets dat je interessant vindt en ga op zoek naar manieren om er je eigen touch aan te geven. Oefen op alle mogelijke manieren, start een eigen project of doe (vrijwillig) de communicatie voor een vereniging of lokaal festival. Zo leer je de praktijk kennen en kan je op een heel concrete manier laten zien wat je in huis hebt.

Tip 4

Solliciteer nooit met een standaardbrief. Schrijf niet dat je goed kan schrijven, maar zorg dat je brief dat voor jou vertelt. Zet je digitale skills in om het verschil te maken.

Volgen Kristof is de job van een journalist fantastisch: “Je kan veel van de wereld zien, je kan heel wat speciale gebeurtenissen meemaken en in sommige gevallen heb je zelf de mogelijkheid bekendheid te vergaren. Besef wel dat hier iets tegenover staat en dat je flexibel moet kunnen zijn in het weekend of ’s avonds waardoor je bepaalde sociale events gaat moeten opgeven. Verder is er de druk van veel kandidaten voor beperkte plaatsen, die soms zwaar kan gaan wegen”, voegt hij eraan toe.

Toch blijven wij ervan overtuigd dat betere tijden zich aandienen, want de maatschappij zal altijd nood hebben aan diepgaande, relevante journalistiek.

Ga ervoor

Jiska zei ons: “Als je al tot hier gelezen hebt, is er iets tussen jou en de journalistiek. Hoe het precies zit, mag je zelf uitzoeken. Doe je stinkende best, werk ervoor. Misschien wordt het iets, misschien ook niet.  Misschien wordt schrijven een lekker side dish en niet je job, misschien proef je even en waai je een heel andere richting uit. Allemaal niet erg. Zo lang je maar op je tachtigste terugblikt en kan verzuchten ‘dat waren nog eens tijden…’”

Bedankt Kritsof, Quentin, Jiska en Tom voor de uitgebreide en interessante input!

Heb je voor jouw bedrijf interesse in een journalist? Bij The Maffia weten we wanneer ze beschikbaar zijn.

Heb je zelf een vlotte pen of ben je zelf een journalist? Kom bij The Maffia en helpen wij jou aan een volgende opdracht!